Halkla İlişkilerin Sonu Geldi Mi?

28 Mayıs 2014 tarihinde yürürlüğe giren 6502 sayılı “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun” PR sektöründe panik etkisi yaratmıştır. Kanunun 61. maddesinin 4. fıkrasında yer alan “Reklam olduğu açıkça belirtilmeksizin yazı, haber, yayın ve programlarda mal veya hizmetlere ilişkin isim, marka, logo veya diğer ayırt edici şekil veya ifadelerle ticari unvan veya işletme adlarının reklam yapmak amacıyla yer alması ve tanıtıcı mahiyette sunulması örtülü reklam olarak kabul edilir. Her türlü iletişim aracında sesli, yazılı ve görsel olarak örtülü reklam yapılması yasaktır.” maddesi PR sektöründe bomba etkisi yaratmıştır. Bu endişe  PR açısından yersiz olmalıdır çünkü PR demek, PR ajansının destek verdiği kurumun faaliyetlerini, ürünlerini, sunduğu hizmetleri ikna kabiliyeti ile ilgili mecralara aktarabilmesidir. Bunu yaparken de çalıştığı kurumla ilgili övücü ifadelerin kullanılmamasının gereklidir. Bu işi tamamen ticari bir zihniyette yönetmeye çalışan PR ajanslarının hem itibarı hem de güvenilirliği zedelenmekte dolayısıyla ister istemez o PR şirketinin çalıştığı kuruma da olumsuz yönde etkisi olabilmektedir. Reklam maliyetlerinin yüksek olmasından dolayı PR ajanslarıyla reklam çalışmalarını yürütmek isteyen şirket yöneticileri de sektörün imajını olumsuz yönde etkilemektedir. Özellikle son zamanlarda PR şirketlerinin karlılık oranlarının azalmasıyla birlikte bazı PR şirketleri bu tür firma taleplerini kabul edebilmekte ve PR sektörünün imajını sekteye uğratmaktadır. Dolayısıyla devlet, çözüm bulmak amacıyla çeşitli tedbirler almayı uygun görmüştür. Özellikle sosyal medyada haber görünümlü reklamlar bu tedbirlerin alınmasının kaçınılmaz hale getirmektedir. Kimi zaman fark edilmese de sosyal medya fenomenleri, belirli bir ücret karşılığında reklam içerikli paylaşımlarda bulunabilmekte ve tüketici de bunun reklam amaçlı olduğunun farkına varamamaktadır.

Yeni kanun, örtülü reklamın tanımını yapmıştır. Buna göre, bir ürünün ya da markanın gereksiz bir biçimde tanıtılması örtülü reklam kapsamına girmektedir. Yani örtülü reklamın var olduğunu saptayabilmek için reklam yapma iradesinin bulunması gereklidir. Reklam kurulu bir haberin reklam amaçlı yapılıp yapılmadığını o haberin içeriğinde rakip firmaların mal ve hizmetlerinden bahsedilip, bahsedilmediğine bakmakta ve bu kriterler doğrultusunda bir değerlendirme yapmaktadır. Eğer haberde sadece tek bir markadan bahsediliyorsa burada reklam olgusundan söz etmek mümkün görünmektedir. Peki neden PR’ın bu konularla ilgisi yokken çıkan bir kanun yüzünden PR şirketleri tedirgin oluyor? Çünkü PR denilince maalesef akla algıları tek yönlü etkileyen, gizli reklam yapılmasına olanak sağlayan, reklam haber yaratan bir sektör olarak akıllarda yer ediniyor. Dolayısıyla bu kanun aslında PR’cıları değil, aslında medya sektörünü etkilemektedir.